13 อาหารท้องถิ่นในเกียวโตและนาราที่ควรลองให้ได้สักครั้ง

1．อุซุมิโทฟุ (うずみ豆腐)【เกียวโต】

เนื่องจาก "อุซุมิ" มีความหมายว่าถูกฝัง อุซุมิโทฟุจึงเป็นเมนูที่เต้าหู้ (โทฟุ) ถูกฝังกลบด้วยข้าวนั่นเอง โดยดั้งเดิมแล้วจะโปะหน้าเต้าหู้ด้วยข้าวขาวร้อนๆ แต่ในปัจจุบันมีวิธีการทำที่หลากหลายมากขึ้น อาทิเช่น โปะหน้าด้วยข้าวโมจิ ข้าวต้ม หรือธัญพืชห้าชนิด

2. คาโมะนาสุโนะเดนงาคุ (賀茂なすの田楽)【เกียวโต】

คาโมะนาสุ หรือมะเขือม่วงคาโมะ เป็นผักฤดูร้อนเฉพาะตัวของเกียวโตที่ถูกเรียกว่า 'เกียวยะไซ' (京野菜, ผักของเกียวโต) มีแหล่งผลิตใหญ่ๆ อยู่ที่ละแวกคามิกาโมะและนิชิกาโมะ มีลักษณะกลมเหมือนลูกบอล อัดแน่นไปด้วยเนื้อที่มีผิวเนียนนุ่ม ชุ่มฉ่ำ และเคี้ยวสนุก เป็นเมนูที่ทำขึ้นโดยนำคาโมะนาสุดังกล่าวไปหั่นครึ่ง ทอดในน้ำมัน และทานพร้อมทั้งเปลือกคู่กับเดนกาคุมิโซะ (ซอสมิโซะข้น) รสหวาน

3. คิโนะเมะอาเอะ (木の芽あえ)【เกียวโต】

หน่อไม้ของเกียวโตได้ขึ้นชื่อว่าเป็นที่หนึ่งในญี่ปุ่น นอกจากเนื้อในสีขาวแล้ว เปลือกไผ่เองก็ยังมีสีที่ออกขาวด้วยเช่นกัน ทั้งเนื้อและเปลือกต่างก็ให้รสหวานอ่อนๆ มีลักษณะเด่นเป็นรสสัมผัสที่อ่อนนุ่ม และไม่ค่อยมีกลิ่นฉุน คิโนะมิอาเอะเป็นเมนูที่นำหน่อไม้ดังกล่าวไปลวกและปรุงรส จากนั้นจึงโรยหน้าด้วยมิริน มิโซะขาว และใบพริกไทยญี่ปุ่น

4. เกียวสึเคะโมโนะ (京漬物)【เกียวโต】

เกียวสึเคะโมโนะ หรือผักดองเกียวโต ส่วนใหญ่แล้วจะมีรสชาติที่ชวนให้รู้สึกสดชื่น ในบรรดาเมนูผักดองทั้งหมดของเกียวโต เมนูที่ว่ากันว่าอร่อยเป็นพิเศษก็คือ เซนไมสึเคะ (ผักดองหั่นบาง) ที่ทำขึ้นจากโชโกอินคาบุ หรือหัวผักกาดโชโกอิน ผักซึ่งสามารถหาได้ที่เกียวโตเท่านั้น มีจุดเด่นเป็นการหั่นสไลด์ที่บางเฉียบราวกับว่าจะถูกหั่นออกเป็นพันๆ แผ่น เรียกได้ว่าเป็นผักดองอันเป็นสัญลักษณ์ของเกียวโต ที่หากได้ทานดูสักครั้งแล้ว จะต้องลืมไม่ลงอย่างแน่นอน

5. จิริเมนซันโช (ちりめん山椒)【เกียวโต】

หากได้ลองทานคู่กับข้าวแล้ว รับรองว่าอร่อยจนต้องขอเติมเรื่อยๆ อย่างแน่นอน จิริเมนซันโชเป็นสึคุดานิ (เมนูถนอมอาหารด้วยการนำไปต้มในโชยุ) รสชาติกลมกล่อมที่ทำขึ้นจากจิริเมนจาโกะ (ลูกปลาซาร์ดีนตากแห้ง) กับเม็ดซันโช (พริกไทยญี่ปุ่น) ไม่ว่าจะนำไปเป็นไส้ข้าวปั้น หรือทำเป็นโอชะสึเคะ (ข้าวต้มสไตล์ญี่ปุ่น) ก็อร่อยทั้งนั้น

6. คาโมะโนะโอโตชิ (鱧のおとし)【เกียวโต】

"คาโมะโอโตชิ" เรียกได้ว่าเป็นเมนูที่ขาดไม่ได้เลยในฤดูร้อน การทานปลาคาโมะที่มีก้างเยอะได้อย่างอร่อยนั้น จำเป็นต้องอาศัยเทคนิคชั้นสูงที่เรียกว่า "คาโมะโนะโฮเนะกิริ" (เลาะกระดูกคาโมะ) ทำขึ้นโดยนำคาโมะสดใหม่ที่เลาะกระดูกแล้วไปลวกในน้ำร้อน และนำไปใส่ในน้ำเย็นทันทีเพื่อให้เนื้อปลาแข็งตัว จากนั้นจึงนำไปทานคู่กับไบนิคุ (เนื้อลูกพลัมตากแห้ง) หรือคาราชิมิโซะ (มิโซะผสมมัสตาร์ด)

7. ยุโดฟุ (湯豆腐)【เกียวโต】

ยุโดฟุ หรือเต้าหู้ต้ม ของเกียวโตนั้นขึ้นชื่อว่าอร่อยกว่าที่อื่นเป็นพิเศษ เนื่องจากเกียวโตอุดมไปด้วยน้ำคุณภาพดี จึงสามารถทำเต้าหู้แสนอร่อยได้ เมื่อนำเต้าหู้ดังกล่าวไปต้ม และทานคู่กับผักโรยหน้าแล้ว ก็จะยิ่งอร่อยขึ้นไปอีก เป็นเมนูยอดนิยมที่เป็นที่นิยมมากแม้แต่ในหมู่นักท่องเที่ยว

8. คากิโนะฮะซูชิ (柿の葉寿司)【นารา】

คากิโนะฮะซูชิ หรือซูชิใบพลับนั้น แม้ว่าจะมีให้เห็นได้ในจังหวัดอื่นเช่นกัน แต่เนื่องจากกลอนของ มาซาโอกะ ชิกิ ที่กล่าวไว้ว่า "เมื่อทานพลับ เสียงระฆังดัง วัดโฮริวจิ" จึงทำให้เมื่อกล่าวถึงพลับแล้ว มักจะต้องนึกถึงจังหวัดนาราเสมอ ด้วยเหตุนี้เอง เมื่อเวลาผ่านไป ซูชิใบพลับจึงได้กลายมาเป็นหนึ่งในอาหารพื้นบ้านของจังหวัดนาราไปโดยปริยาย

9. ซันมะซูชิ (秋刀魚寿司)【นารา】

ปลาซันมะที่ว่ายจากทะเลทางเหนือลงมาทางใต้นั้น สามารถจับได้ที่ทะเลเปิดคุมานะในช่วงเดือนธันวาคม 'ซันมะซูชิ' เป็นเมนูที่คิดค้นขึ้นเพื่อที่จะได้ทานปลาซันมะดังกล่าวนั่นเอง ทั้งยังเป็นหนึ่งในอาหารที่นิยมนำไปใช้ในพิธีกรรมทางศาสนาหรือพิธีมงคลมาตั้งแต่อดีตอีกด้วย ในปัจจุบันเนื่องจากมีพัฒนาการด้านเทคโนโลยีแช่แข็ง จึงทำให้สามารถหาซันมะซูชิทานได้ตลอดทั้งปี

10. ชิกะนิคุโนะยามาโตนิ (鹿肉の大和煮)【นารา】

แม้ว่าที่ญี่ปุ่นมักจะไม่นิยมทานเนื้อสัตว์ป่ากันมากนัก แต่มีอาหารอัดกระป๋องแปลกๆ ให้เห็นอยู่บ้าง หนึ่งในนั้นก็คือเนื้อกวางต้มยามาโตะนิ (เมนูต้มเนื้อในโซยุ ขิง และน้ำตาล) เนื้อกวางที่มีโปรตีนสูง ไขมันต่ำ เข้ากันได้ดีอย่างไม่น่าเชื่อกับการเคี่ยวจนเนื้อนุ่มแบบยามาโตะนิ อาจจะจินตนาการรสชาติยาก แต่รับรองว่าอร่อย ต้องมาลองด้วยตัวเอง !

11. นาราสึเคะ (奈良漬け)【นารา】

ทำขึ้นโดยนำผักจำพวกบวบขาว แตงกวา และแตงโม ไปดองเกลือ จากนั้นจึงนำไปดองด้วยสาเกคาซุ (ตะกอนที่ได้จากการทำสาเก) ซ้ำอีกครั้งหนึ่ง เป็นเมนูที่ทำทานกันมาตั้งแต่สมัยเฮโจเกียว (ชื่อโบราณของนารา) โดยในยุคนั้นมีชื่อเรียกว่า "คาซุสึเคะ" เมื่อเวลาผ่านไปก็ถูกเรียกว่านาราสึเคะไปโดยปริยาย

12. ลูกพลับตากแห้งของยามาโตะ (大和のつるし柿)【นารา】

เนื่องจากที่นารามีต้นพลับอยู่มากมาย จึงมีผลิตภัณฑ์จากพลับวางขายอยู่หลากหลาย หนึ่งในนั้นก็คือ 'พลับแห้งของยามาโตะ' ซึ่งเป็นสินค้าชั้นยอดถึงขนาดที่ ไม่ว่าจะเป็นพลับแห้งจากที่ไหน หากมีรสชาติดี ก็จะได้รับคำชมว่า "มีรสเหมือนพลับแห้งของยามาโตะ" ปัจจุบันพลับแห้งชนิดนี้เริ่มมีราคาสูงขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากได้ถูกนำไปเป็นส่วนผสมในการทำขนมญี่ปุ่นนั่นเอง

13. มิวะโซเมง (三輪そうめん)【นารา】

เป็นโซเมงที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากประเทศจีนในยุคนาระ มิวะโซเมงยังคงรักษาเทคนิคการนวดเส้นโซเมงด้วยมือไว้เรื่อยมาจนถึงทุกวันนี้ คนนาราไม่เพียงแค่ทานมิวะโซเมงในช่วงฤดูร้อนเท่านั้น ในช่วงที่มีอากาศเย็น ก็ยังนำเส้นโซเมงนี้ไปทานคู่กับน้ำซุปร้อนๆ เป็นเมนูที่เรียกว่า "เนียวเมง" กล่าวได้ว่าเส้นมิวะโซเมงที่ทานง่ายลื่นคอนี้ อร่อยทั้งในแบบร้อนและแบบเย็นเลยทีเดียว