พาเที่ยวย่านพระราชวังหลวงเกียวโต ชมห้องทำงานของปรมาจารย์งานฝีมือชาวญี่ปุ่น!

ก้าวแรกของทัวร์

หนึ่งสิ่งที่เห็นได้ชัดจากคนเกียวโต คือ พวกเขาให้ความสำคัญกับขนบธรรมเนียมประเพณีมาก ตั้งแต่งานเทศกาลประจำปีที่สืบทอดมายาวนานกว่าหนึ่งพันปี ไปจนถึงศิลปะพื้นเมืองในรูปแบบต่างๆ อาทิเช่น พิธีชงชาญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเพณีที่มีชื่อเสียงของจังหวัดเกียวโตมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ประเพณีอันงดงามที่มีอยู่อย่างไม่รู้จบนี้เป็นสิ่งที่เติมสีสันให้กับเมืองและทำให้เกียวโตเป็นจังหวัดที่ดูคึกคักมีชีวิตชีวาอยู่เสมอ

วัฒนธรรมประเพณีอย่างหนึ่งที่ฝังรากลึกอยู่ในเกียวโต คือ งานฝีมือที่สืบทอดกันในตระกูลของนายช่าง ส่งผ่านกันมาหลายชั่วอายุคน และเราก็เป็นคนหนึ่งที่อยากเรียนรู้เกี่ยวกับงานฝีมือเหล่านี้จึงตัดสินใจเข้าร่วม Kyoto Imperial Palace Neighborhood Tour (ทัวร์ชมย่านพระราชวังหลวงเกียวโต) เพื่อจะได้เข้าไปชมห้องทำงานของช่างฝีมือหลายๆ ท่านที่ซ่อนอยู่ในบริเวณนี้

เราเดินไปขึ้นรถไฟใต้ดินสาย Karasuma ที่สถานีเกียวโตกันในช่วงเช้าและนั่งไป 4 ป้าย เพื่อไปลงที่สถานี Marutamachi สถานีนี้ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของพระราชวังหลวงเกียวโตซึ่งตั้งอยู่ตรงใจกลางเมืองพอดี แถวนั้นค่อนข้างวุ่นวาย มีคนเข้าๆ ออกๆ สถานีค่อนข้างเยอะ คึกคักน่าดูเลยทีเดียว

ทัวร์ของเรานำโดย Kyoto Visitors Host (ไกด์ทัวร์ที่เป็นทั้งล่ามและผู้นำทาง มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องต่างๆ ในจังหวัดเกียวโตอย่างลึกซึ้ง) พวกเขาเป็นไกด์ที่ผ่านการรับรองจากทางการเมืองเกียวโตและเป็นคนที่มีเชื้อสายเกียวโตโดยตรงแต่ทางครอบครัวเคยย้ายไปอยู่ต่างประเทศมาก่อน จึงมีความรู้เรื่องการใช้ชีวิตในต่างแดนและสามารถวางแผนการท่องเที่ยวให้กับลูกทัวร์ได้เป็นอย่างดี

ผ่านถนนสายเล็กในเกียวโต

ไกด์พาพวกเราเดินออกจากศูนย์กลางเมืองอันวุ่นวายไปสู่ถนนสายเล็กๆ ที่อยู่รอบพระราชวังหลวง ทีแรกมันก็ดูคล้ายๆ ย่านที่เห็นตามเมืองญี่ปุ่นทั่วไป แต่ด้วยการนำทางของไกด์ ทำให้เราได้เห็นถนนธรรมดาๆ สายนี้ในมุมที่ต่างออกไป...มันดูมีความหมายมากขึ้น

พวกเราเดินผ่านถนนที่มีร้านสะดวกซื้อมากมาย มีบ้าน โรงเรียนและกิจการร้านค้าต่างๆ มันเป็นโซนที่อยู่อาศัยที่ใครหลายๆ คนใช้ดำเนินชีวิตในทุกๆ วันของเขาซึ่งเป็นตัวอย่างที่ดีมากในการใช้เล่าเรื่องน่ารู้ 101 ข้อ เกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่นและเกียวโต

ไกด์บอกเราทุกอย่าง ทั้งเรื่องที่ควรรู้, ร้านอาหารที่ดังที่สุด, ระบบของโรงเรียนญี่ปุ่น รวมถึงเรื่องฮวงจุ้ยซึ่งเป็นศาสตร์ที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างสถาปัตยกรรมแบบญี่ปุ่น การมีไกด์นำเที่ยวแบบนี้มันทำให้เราสามารถเข้าถึงตัวเมืองและวัฒนธรรมญี่ปุ่นได้มากขึ้นเยอะเลยล่ะ

ระหว่างมีสิ่งหนึ่งที่สะดุดตา มันคือ แท่นบูชาเทพจิโซ (Jizo) แท่นนี้ตั้งอยู่บนถนนหลายๆ สายที่เราเดินผ่านและในทัวร์ 90 นาทีนี้ เราก็เดินผ่านแท่นบูชาไปสักเจ็ดแปดอันได้ โดยเป็นรูปเคารพที่สร้างขึ้นเพื่ออุทิศให้กับพระโพธิสัตว์ที่ช่วยคุ้มครองเด็กๆ ไกด์เล่าให้เราฟังว่าทุกๆ ปี ในช่วงหน้าร้อน คนในย่านนี้จะมารวมตัวกันเพื่อจัดงานเทศกาลที่แสดงถึงความเคารพต่อบรรดารูปปั้นและในพิธีกรรมก็จะมีเด็กๆ ส่งสายประคำเส้นยาวต่อกันเป็นทอดๆ ด้วย

ชมสตูดิโองานฝีมือพื้นบ้าน

หลังจากได้เรียนรู้วิถีชึวิตของชาวญี่ปุ่นและวัฒนธรรมต่างๆ กันไปแล้ว ก็มาถึงช่วงเวลาที่ตั้งตารอที่สุด คือ การเข้าชมสตูดิโองานฝีมือของเกียวโต!

เกียวโตมีงานฝีมือที่เป็นศาสตร์อันละเอียดอ่อนและประณีตสืบทอดมาจากคนรุ่นก่อนๆ อยู่ประมาณ 70 อย่าง แต่น่าเสียดายที่บางอย่างก็หาชมได้ยากเพราะมีช่างฝีมือเหลืออยู่น้อยเต็มที และในปีหลังๆ ก็มีบางศาสตร์ที่ถึงกับหายสาบสูญไปเลย ได้แต่หวังว่าทัวร์ดีๆ แบบนี้จะช่วยให้เกิดการอนุรักษ์ศิลปะพื้นเมืองอันล้ำค่าเหล่านี้ไว้และช่วยส่งมันออกไปสู่สายตาชาวโลก

ทัวร์ชมย่านพระราชวังหลวงเกียวโตนี้มีหลายแพลนให้เลือก ขึ้นอยู่กับว่าคุณอยากไปชมสตูดิโองานฝีมือแบบไหน ซึ่งในตอนนี้ก็มีอยู่ทั้งหมด 7 แห่ง (เลือกได้ทัวร์ละ 2 แห่งเท่านั้น) ถ้าใครอยากดูให้ครบก็ต้องไปร่วมหลายๆ ทัวร์หน่อย แต่แน่นอนว่าคุ้ม! มาดูกันดีกว่าว่ามีงานศิลปะพื้นบ้านแบบไหนให้ไปชมกันบ้าง : 

เครื่องเขิน (Lacquerware)

บอกเลยว่าอันนี้จะทำให้คุณแปลกใจ คุณต้องไม่เชื่อแน่ๆ ว่าส่วนผสมที่ใช้ในการทำน้ำยาเคลือบเงาที่เรียบลื่นเป็นประกายเหล่านี้ทำจากวัตถุดิบจากธรรมชาติทั้งหมด เราได้ไปแวะร้านเครื่องเขิน และชมขั้นตอนการทำงานฝีมืออันวิจิตรงดงาม น่าประทับใจสุดๆ

กำยาน (Incense)

การทำ (และเผา) กำยานเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนมาก ต้องใช้ส่วนผสมมากมายที่นำเข้าจากจีนและจากหลายๆ ประเทศในโซนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นำมาผสมตามสูตรที่สืบทอดกันมาอย่างลับๆ ในตระกูลที่ทำธุรกิจนี้ คุณจะได้เรียนรู้รายละเอียดต่างๆ พร้อมกับชมความละเมียดละไมของกำยานญี่ปุ่นที่โรงงานของผู้ผลิตที่มีชื่อเสียงโด่งดังที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศ

ตุ๊กตาเกียวโต (Kyoto Dolls)

ตุ๊กตาฮินะอันสวยงาม มีใบหน้าขาวผ่องดังหิมะเหล่านี้เป็นงานฝีมือชิ้นเอก และถูกประดิษฐ์ขึ้นอย่างประณีตบรรจง ตามปกติแล้วตุ๊กตาเหล่านี้จะถูกนำไปตั้งโชว์ในงานเทศกาลสำคัญต่างๆ ที่มีแค่ปีละไม่กี่ครั้งเท่านั้น แต่ที่นี่คุณจะได้ชมตุ๊กตาที่นำมาจัดแสดงตลอดทั้งปีโดยไม่จำกัดเทศกาล นอกจากนี้คุณยังจะได้ชมขั้นตอนการผลิตในห้องทำงานของช่างฝีมืออีกด้วย

ธูปจากไม้หอม (Wood Incense)

ญี่ปุ่นมีศาสตร์การทำธูปจากไม้หอมที่สืบทอดมาแต่โบราณ ธูปเหล่านี้มีกลิ่นหอมตรึงใจราวกับคุณกำลังเดินลัดเลาะผ่านป่าเขาลำเนาไพร เป็นกลิ่นที่ชวนให้รู้สึกคุ้นเคยจนคุณอดไม่ได้ที่จะต้องสูดดมต่ออีกสักนิด

อุปกรณ์ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาชินโต (Shinto Ritual Items)

ระหว่างที่คุณเดินทางท่องเที่ยวในเกียวโตคุณอาจจะได้เห็นศาลเจ้าชินโตมากมายหลายแห่ง แต่คุณต้องไม่เคยเห็นแท่นบูชาเทพเจ้าชินโตที่เอาไว้ตั้งในบ้านแน่ๆ คุณจะได้ฟังเรื่องราวเหล่านี้จากปากของช่างฝีมือโดยตรง และยังจะได้ชมวิธีการผลิตข้าวของและอุปกรณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวกับศาสนาชินโตอีกด้วย

ตาข่ายลวด (Wire Netting)

อันนี้อาจจะฟังดูไม่ค่อยเหมือนศิลปะพื้นบ้านสักเท่าไร แต่ตาข่ายลวดจากฝีไม้ลายมือของนายช่างเหล่านี้ก็มีส่วนสำคัญในการประกอบอาหารของเกียวโตอย่างการทำเต้าหู้และชาด้วย! คุณจะได้ชมวิธีทำตาข่ายลวดอย่างใกล้ชิดพร้อมกับฟังเรื่องราวว่าพวกมันมามีบทบาทสำคัญในวิถีชีวิตของคนญี่ปุ่นได้อย่างไร 

ไม้ไผ่ (Bamboo)

ไม้ไผ่เป็นไม้ที่คนญี่ปุ่นนำมาใช้กันอย่างแพร่หลายเนื่องจากมีความคงทนสูงโดยธรรมชาติ แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถนำไปดัดเป็นรูปทรงต่างๆ ได้ด้วย คนญี่ปุ่นใช้มันในงานประดิษฐ์หลายอย่าง ตั้งแต่การสร้างรั้ว ทำเป็นอุปกรณ์ประกอบพิธีชงชา หรือแม้กระทั่งไส้หลอดไฟ! ลองมาชมงานศิลปะพื้นบ้านสวยๆ จากไม้ไผ่ที่ทำโดยช่างฝีมือชาวเกียวโตดูนะ

สิ่งที่ทำให้ทริปนี้คุ้มค่าที่สุด คือ การได้เข้าไปเห็นและสัมผัสกับวัฒนธรรมประเพณีเกียวโตที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน คุณจะไม่เพียงแต่ได้เข้าชมงานฝีมืออันเลื่องชื่อของเกียวโตเท่านั้น แต่จะได้พบกับบรรดาผู้คนที่มีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์งานศิลปะเหล่านี้ด้วย!

ถ้าคุณอยากรู้จักกับมุมลับๆ ของเกียวโตแบบเราก็ลองเข้าร่วมทัวร์ชมย่านพระราชวังหลวงเกียวโต หรือ "Kyoto Imperial Palace Neighborhood Tour" กันดูนะ

 

ส่งท้าย

เกียวโตเป็นเมืองโบราณที่เก่าแก่และเต็มไปด้วยประเพณีที่สืบต่อกันมาอย่างช้านาน หากได้เที่ยวชมงานศิลปะพื้นบ้าน พูดคุยและรับฟังเรื่องราวต่างๆ จากปากของช่างฝีมือชาวท้องถิ่นแล้วล่ะก็ รับรองว่าจะเป็นประสบการณ์ที่คุณจะลืมไม่ลงเลยทีเดียว! อยากให้ลองมาเข้าร่วมทัวร์ของเรา และเก็บเกี่ยวประสบการณ์อันมีค่าที่คุณจะหาจากที่ไหนไม่ได้อีก!

หากมีคำถาม คำแนะนำ หรือข้อเสนอแนะใดๆ เกี่ยวกับบทความของเรา สามารถติดต่อและติดตามเราผ่านทางเฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ และอินสตาแกรม ได้เลย !