7 điều thú vị về quả hồng - thức quà đặc trưng của mùa thu Nhật Bản

Hồng là loại trái cây phổ biến ở Nhật Bản khi tiết trời vào thu. Nhiều người cho rằng nó có nguồn gốc từ sông Dương Tử ở Trung Quốc, được du nhập vào Nhật Bản qua Hàn Quốc từ khoảng hơn 1000 năm trước. Tại Nhật, ngoài khu vực Hokkaido và Okinawa, hồng được trồng rải rác ở các đảo Honshu, Shikoku và Kyushu. Vì hồng là loài cây ưa nhiệt độ ấm nên nó được trồng nhiều và phát triển tốt nhất ở các tỉnh Wakayama, Fukuoka và Nara. 

1. Trong trái hồng có rất nhiều thành phần dinh dưỡng

Cũng giống như nhiều loại trái cây khác, quả hồng chứa rất nhiều loại vitamin như vitamin A và C, β-carotene, vitamin B phức hợp, kali, phốt pho, sắt, iốt và các chất dinh dưỡng khác, đặc biệt là hàm lượng vitamin C cao gấp từ 1-2 lần so với các loại trái cây thông thường. Ngoài ra trong quả hồng còn chứa zeaxanthin tốt cho thị lực và chất xơ hòa tan trong nước pectin giúp giữ ẩm cho ruột, ngăn ngừa bệnh táo bón.

Zeaxanthin là một hợp chất có nhiều trong các loại hoa quả và rau xanh  có tác dụng giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Chất này thường đi cùng với lutein cũng là một loại hóa chất thực vật gần tương đương. Theo tài liệu nghiên cứu của tạp chí “Alternative Medicine Review” vào năm 2005, các carotenoid này có tác dụng trong việc cải thiện thị lực. 

Theo tài liệu được công bố trên tạp chí “Alternative Medicine Review” vào năm 2005, hàm lượng chất này trong quả hồng  là 0.8 miligram/ 240ml. Các nguồn thực phẩm tự nhiên khác cung cấp chất này là nước cam (0.34 miligram/ 240ml) và quả quýt (0.2 miligram/ 240ml).
livestrong.com

2. Có cả loại hồng ngọt (không chát) và hồng chát

Bạn có thể dễ dàng nhận biết các loại hồng khác nhau qua hình dáng của chúng.

Hồng chát (Shibugaki)

Những trái hồng chát có hình thuôn dài và hơi nhọn ở phần bên dưới. Chúng thường được phơi khô để loại bỏ vị chát trước khi thưởng thức. Nếu bạn muốn ăn quả tươi, bạn cần phải đợi cho đến khi trái hồng chín hoàn toàn, trở nên mềm như thạch và vị chát sẽ biến mất một cách tự nhiên.

Hồng ngọt (không chát) (Amagaki)

Loại hồng này có hình dẹt và bởi những trái hồng không có vị chát nên bạn có thể thưởng thức khi trái hồng còn tươi, miếng hồng vẫn còn giòn và chắc. Loại hồng không chát có nguồn gốc từ Nhật Bản, là một giống đột biến của hồng chát. Giống hồng ngọt cổ nhất có tên gọi "Zenjimaru", được đặt theo tên của ngôi đền vào thời kỳ Kamakura năm 1214 nơi tìm thấy giống cây đầu tiên vào khoảng 800 năm trước.

3. Hồng chát thường được dùng để làm món hồng khô treo gió (Hoshigaki) 

Vậy tại sao người Nhật vẫn trồng và ăn loại hồng chát mà cần phải thêm công đoạn sấy khô trong khi có loại hồng ngọt có thể ăn ngay? Đó là bởi sau khi được sấy khô, nó trở thành một món ăn vô cùng độc đáo.

Vào mùa thu, nếu bạn đi dạo ở vùng nông thôn nước Nhật, bạn sẽ thấy những trái hồng đã được lột vỏ và treo lên để sấy khô dưới ánh nắng mặt trời. Sau khi được phơi dưới ánh nắng, những trái hồng trở nên ngọt, đậm vị hơn, vị chát ban đầu cũng sẽ không còn nữa.

Vị chát trong quả hồng là từ chất tannin có trong loại quả này. Khi tannin tồn tại trong nước, nó sẽ tan trong nước bọt và lưỡi của bạn sẽ nếm được vị khó chịu này. Việc loại bỏ vị chát về cơ bản là làm cho chất tannin không thể hòa tan nhờ kết hợp nó với một chất khác, khi đó lưỡi của bạn sẽ không cảm nhận được vị chát không mong muốn. 

Khi quả hồng chát được lột vỏ và phơi khô, bề mặt quả hồng tạo thành một lớp vỏ se chắc lại và làm quả bị co lại. Điều này tạo nên một chất gọi là acetaldehyde trong trái cây. Đó chính là thứ gây ra cảm giác chóng mặt, nôn nao cho bạn sau một đêm đi chơi mệt nhoài. Chất tannin được kết hợp với loại chất này để không tan trong nước bọt nữa. 

Hoshigaki (hồng khô) cũng có thể làm từ loại hồng ngọt, nhưng người ta nói rằng loại hồng chát trở nên ngọt hơn nhiều sau khi được phơi khô. 

Dưới đây là một vài điều thú vị có thể bạn chưa biết về hoshigaki.

Bảo quản được lâu hơn

Những trái hồng phơi khô có thể bảo quản được lâu hơn những trái hồng tươi. Chúng có thể bảo quản được trong nhiều tuần nếu bạn để ở nơi râm mát, thậm chí có thể bảo quản trong nhiều tháng khi được làm đông lạnh. Mặc dù vitamin C bị mất đi trong quá trình phơi nhưng những trái hồng phơi khô lại có hàm lượng calo cao hơn. Đó có lẽ là lý do tại sao ngày xưa  người ta thường bảo quản những trái hồng để làm thực phẩm cho mùa đông.

Đồ trang trí truyền thống không thể thiếu trong dịp Năm mới

Do hoshigaki gắn liền với sự may mắn và trường thọ nên thường hoshigaki cùng với những chiếc bánh dày lớn được sử dụng là nguyên liệu trang trí trong dịp đầu năm mới ở Nhật Bản.

Nguyên liệu để làm bánh kẹo truyền thống wagashi Nhật Bản

Do việc phơi khô sẽ khiến cho vị ngọt của quả hồng trở nên cô đặc nên người ta nói rằng một trái hồng phơi khô thường ngọt gấp 1.5 lần đường. Vì vậy, ngày xa xưa khi đường là một nguyên liệu có giá trị thì hoshigaki là một món tráng miệng phổ biến. Những bột trắng bám trên quả hồng như bạn thấy trong bức ảnh trên không phải là do nấm mốc mà là đường nổi lên trên bề mặt trái cây khô. 

Chính bở vị ngọt và hương vị thơm ngon, những trái hồng phơi khô được xem như là thành phần tất yếu của wagashi. Ví dụ, món bánh Kaki yokan (bánh thạch kanten vị hồng) này có thể sẽ bị chảy nhiều nước nếu bạn sử dụng trái hồng tươi.

Nhưng có một sự thật ấn tượng là độ ngọt của hoshigaki được coi như tiêu chuẩn truyền thống cho tất cả các loại bánh ngọt wagashi. Người ta cho rằng loại bánh wagashi tiêu chuẩn không nên có vị ngọt hơn hoshigaki, bất cứ vị ngọt nào hơn cũng được xem là có tính lấn át và không được nguyên chất. 

4. Vị chát có thể được loại bỏ bằng nhiều cách

Những trái hồng chát sẽ trở nên ngọt ngon sau khi được phơi khô hoặc để chín quá, nhưng theo một cách nào đó thì kết cấu ban đầu của trái hồng tươi sẽ biến mất. Mặc dù ở Nhật Bản có rất nhiều thứ có vị ngọt nhưng điều khiến mọi người thích thú ở trái hồng là ở chỗ kết cấu tuy hơi mềm nhưng nó vẫn có độ giòn của những trái hồng tươi. Trên thực tế, người Nhật có một số phương pháp riêng để loại bỏ vị chát mà vẫn giữ được độ cứng của trái hồng.

Có thể bạn chưa biết, nhưng chất acetaldehyde chính là chìa khóa của những phương pháp này

Xử lý bằng cồn

Nhúng đầu quả hồng vào rượu chưng cất (nồng độ từ 35% trở lên), bảo quản trong túi ni lông dày và đặt ở nơi ấm áp. Chất tannin sẽ liên kết với chất acetaldehyde của cồn và sẽ trở nên không hòa tan được.

Xử lý bằng đá lạnh khô

Dùng giấy báo bọc một ít đá khô, cho chúng vào túi ni lông dày cùng với những quả hồng chát, sau đó hút hết không khí ra và buộc chặt miệng túi lại. Khí cacbonic của đá khô sẽ làm những trái hồng khô và co lại, tạo ra chất acetaldehyde giúp cho chất tannin không bị tan ra. 

Ngâm trong nước nóng

Ở một số vùng được thiên nhiên ban tặng nhiều suối nước nóng, người dân thường ngâm quả hồng trong nước suối nóng để loại bỏ vị chát. Cách làm này cũng tương tự như phương phương sử dụng đá khô.

Đóng băng

Việc đông lạnh quả hồng sẽ phá vỡ chất tannin khiến nó có thể liên kết với chất khác tạo thành một chất khó tan. Thực tế, phương pháp này không giữ được kết cấu giòn của trái hồng. Khi quả còn đang được đông đá, bề mặt trái cây có kết cấu giống như kem đá chanh và khi rã đông hoàn toàn, nó sẽ trở nên rất mềm giống như quả đã bị chín nẫu.

5. Lá hồng cũng vô cùng hữu ích 

Làm trà

Người ta nói rằng những chiếc lá của cây hồng rất có lợi cho sức khỏe nên thường được sử dụng để pha trà. Lá của cây hồng chứa nhiều chất xơ và có chất tannin rất tốt trong việc hỗ trợ tiêu hóa. Lá hồng còn có chất giúp ngăn ngừa bệnh cao huyết áp và có hàm lượng vitamin C cao gấp 30 lần so với quả cam. Bên cạnh đó, lá của cây hồng còn chứa nhiều dưỡng chất pro-vitamin C không dễ bị phá hủy ở nhiệt độ cao. Điều này giúp người ta có thể giữ được các dưỡng chất vitamin C trong lá hồng  khi pha trà. 

Dùng làm lá bọc

Lá hồng được cho là có một số đặc tính khử trùng, vì vậy người dân ở một số vùng sử dụng chúng để cuốn sushi. Sushi bọc lá hồng là đặc sản địa phương ở các tỉnh Nara, Wakayama và Ishikawa.

6. Thậm chí vỏ của trái hồng khô cũng hữu ích

Ở Nhật Bản, một số người sử dụng vỏ của trái hồng khô để thêm vị ngọt và màu sắc cho món dưa chua củ cải muối.

7. Giúp bạn phục hồi khi gặp cảm giác nôn nao

Có lẽ, đây là thông tin hữu ích nhất đối với một số bạn, đặc biệt là vào mùa lễ hội tiệc tùng sắp tới? Như bạn đã biết, khi bạn có cảm giác say, nôn nao, chất acetaldehyde khiến bạn cảm thấy khó chịu trong người. Do vậy, ở đây một lần nữa lại xuất hiện lý thuyết về liên kết của tannin-acetaldehyde.

Người ta nói rằng, khi bạn ăn một quả hồng, chất tannin có trong trái cây này sẽ kết hợp với những chất không mong muốn và đào thải chúng ra khỏi cơ thể bạn.  

Chúng tôi hy vọng những thông tin thú vị trên đây sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn hơn mùa thu và thậm chí cả mùa đông ở Nhật Bản mà không cần phải lo lắng về cảm giác say xỉn, nôn nao nữa.

Nếu bạn muốn gửi phản hồi về bài viết, hay có ý tưởng muốn chia sẻ hoặc câu hỏi liên quan đến Nhật Bản, vui lòng chia sẻ trên trang Facebook của chúng tôi!