Đi siêu thị cũng phải trang điểm? Tại sao người Nhật lại xem trọng việc trang điểm như vậy?

Biến tàu điện thành phòng trang điểm khi đi học và đi làm

Trong một lần đi tàu buổi sáng ở Nhật vào giờ cao điểm, tôi đã bắt gặp hình ảnh những nữ nhân viên văn phòng và các bạn nữ sinh đang ngồi trang điểm. Là một người nước ngoài mới đến Nhật tôi có chút ngạc nhiên khi trông thấy điều này. Ở Việt Nam, nếu bạn quá bận rộn và không có thời gian trang điểm vào buổi sáng bạn có thể không trang điểm và đi làm, điều đó hoàn toàn bình thường, nên tôi tự hỏi "tại sao người Nhật phải cố gắng trang điểm bằng mọi cách như vậy?". Tôi biết người Nhật thường không nói chuyện điện thoại và không ăn uống trên tàu, nên thấy lạ là họ lại có thể trang điểm trên tàu một cách thoải mái như vậy, chẳng phải việc này cũng hơi riêng tư sao?

●Nhận xét từ biên tập viên N người Nhật 
Những người trang điểm khi di chuyển bằng phương tiện công cộng chẳng hạn như tàu điện thường có suy nghĩ "Tôi không quan tâm việc những người không quen biết nhìn tôi lúc đang trang điểm, tôi chỉ muốn mình trông chỉn chu nhất trước mặt những người mà tôi sẽ gặp ở công ty, trường học". Ngoài ra, có rất nhiều người nghĩ rằng "việc trang điểm không hề gây phiền hà gì đến người khác". Nhưng thực tế cũng có không ít người cảm thấy khó chịu với mùi của các loại mỹ phẩm và xem việc trang điểm ở nơi công cộng như một hành động thiếu ý thức.

Việc trang điểm trên tàu để tiết kiệm thời gian vào buổi sáng có thể xem là hợp lý với những người Nhật bận rộn, nhưng rõ ràng đây không phải là hành vi đáng được ca ngợi!

Xếp hàng chỉ để trang điểm? Phụ nữ Nhật rất chăm chỉ dặm lại lớp trang điểm

Không chỉ tàu điện, nếu bạn đi đến các nhà vệ sinh công cộng tại các nhà ga, trung tâm thương mại, hay các quán ăn, bạn cũng sẽ trông thấy rất nhiều phụ nữ Nhật đang đứng trang điểm. Thỉnh thoảng, tôi còn thấy nhiều nơi mọi người xếp hàng dài chỉ để trang điểm. Tôi hay đi ăn cùng các bạn người Nhật, và rất nhiều lần tôi để ý họ thường hay vào phòng vệ sinh sau khi ăn xong. Ban đầu tôi không hiểu tại sao nhưng sau này thì biết họ vào đó để sửa lại lớp trang điểm sau khi ăn. Điều này cũng khiến tôi cảm thấy kỳ lạ không kém vì rõ ràng các lớp trang điểm trên khuôn mặt họ vẫn y nguyên, "đâu cần nhất thiết phải dặm lại phấn đâu?"

●Nhận xét từ biên tập viên N người Nhật 
Ở Nhật, nhiều phụ nữ có thói quen trang điểm lại nhiều lần trong ngày, chẳng hạn như trong giờ nghỉ trưa, sau giờ học và làm việc, và kể cả trong khi ăn uống. Ở Nhật, nếu bạn không trang điểm hoặc để bị nhìn thấy với lớp trang điểm bị trôi, bạn sẽ bị xem là bất lịch sự, luộm thuộm, cẩu thả. Nhiều người Nhật rất quan tâm đến vẻ bề ngoài nên không muốn gặp mọi người trong hoàn cảnh như vậy. Mặc dù vậy thì gần đây thói quen trang điểm lại trong ngày đang giảm bớt do việc phải đeo khẩu trang thường xuyên.

Trang điểm không phân biệt tuổi tác: từ học sinh cấp 2 đến những người lớn tuổi

Một lần khi đến một cửa hàng mỹ phẩm ở Nhật tôi đã rất bất ngờ khi nhìn thấy các bạn học sinh nữ (có lẽ là cấp 2) đến mua đồ trang điểm. Việc học sinh cấp 2 trang điểm không phải là hơi sớm sao? Ở Việt Nam ngày nay mặc dù việc học sinh trang điểm đang dần trở nên phổ biến hơn, nhưng thời điểm đó (cách đây 6 năm) chuyện này khá hiếm, và ngay cả bây giờ thì cũng vẫn có rất nhiều ý kiến phản đối xung quanh vấn đề này. Nhiều trường học ở Việt Nam còn có quy định cấm học sinh trang điểm khi đến trường nên khó có chuyện bắt gặp học sinh cấp 2 đi mua đồ trang điểm dễ dàng như ở Nhật. 

Bên cạnh việc trang điểm quá sớm thì còn một điều nữa khiến tôi ngạc nhiên là ở Nhật ngay cả những người lớn tuổi tầm ngoài 60, hoặc thậm chí cả những người lớn tuổi hơn (cỡ như bà tôi) cũng trang điểm khá nhiều. Đặc biệt nếu bạn đi tàu ở những thành phố lớn như Tokyo hay Osaka sẽ không khó để gặp họ. Trước đó ở Việt Nam tôi chưa từng thấy ai lớn tuổi mà lại trang điểm như vậy nên vô cùng ngạc nhiên, nhưng nghĩ kỹ thì cũng thấy khá thú vị phải không nào "Đâu phải già rồi là không được làm đẹp nữa!"

●Nhận xét từ biên tập viên N người Nhật 
Cũng giống ở Việt Nam, nhiều trường học ở Nhật Bản (trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học) cũng có quy định cấm học sinh trang điểm khi đến trường. Tuy nhiên, một số trường cho phép trang điểm, và một số trường ngay cả khi có quy định thì vẫn có những học sinh phá vỡ nội quy của trường và lén trang điểm.
Ngoài ra, ở Nhật có rất nhiều các tạp chí và trang web tuổi teen với hình ảnh những người mẫu trang điểm, và những chuyên mục giới thiệu về mỹ phẩm và hướng dẫn trang điểm cho giới trẻ. Thậm chí gần đây còn có các loại mỹ phẩm an toàn cho trẻ em được ra đời. Trong một môi trường như vậy, không khó để hiểu tại sao người Nhật lại có hứng thú với việc trang điểm từ sớm như vậy.

Trong một xã hội già hóa dân số như ở Nhật Bản, người cao tuổi cũng là tầng lớp khách hàng quan trọng của ngành mỹ phẩm. Ở nhiều nơi bạn có thể thấy bày bán các sản phẩm mỹ phẩm chống lão hóa cho người cao tuổi. Đặc biệt ở thành phố, với đời sống cao, nhu cầu làm đẹp của con người cũng tăng lên nên có nhiều người dù đã lớn tuổi nhưng vẫn trang điểm.

Trang điểm kỹ ngay cả khi đeo khẩu trang!

Bạn nghĩ rằng nếu đã đeo khẩu trang rồi thì cần gì phải trang điểm nữa đúng không. Nhưng ở Nhật thì khác, có rất nhiều người vẫn trang điểm rất cẩn thận cho dù đeo khẩu trang hay không. Từ sau khi dịch Covid-19 bùng phát ở Nhật Bản, người Nhật đã nghĩ ra rất nhiều cách trang điểm khác nhau để phù hợp với việc phải đeo khẩu trang trong suốt 1 ngày. Khi đó, tôi đã vô tình xem được một video hướng dẫn trang điểm nửa khuôn mặt là phần mắt và trán để tiết kiệm thời gian. Tôi thì nghĩ cách này đâu có giúp tiết kiệm thời gian hơn đâu "Đã đeo khẩu trang thì cần gì phải mất công trang điểm như vậy". Sự tỉ mỉ, và chú ý đến từng chi tiết của người Nhật thật đáng kinh ngạc.

●Nhận xét từ biên tập viên N người Nhật 
Đúng là như vậy. Người Nhật chú ý đến từng chi tiết nhỏ, nên họ sẽ để ý cả những phần lộ ra bên ngoài lớp khẩu trang. Gần đây, ở Nhật còn có xu hướng trang điểm đậm đôi mắt để làm nổi bật khuôn mặt kể cả khi đeo khẩu trang.
Ngoài ra, để phù hợp với lối sống mới gắn liền với khẩu trang, nhiều hãng mỹ phẩm của Nhật đã cho ra mắt rất nhiều sản phẩm mới như kem nền chống trôi ngay cả khi đeo khẩu trang hay xịt khoáng giúp giữ lớp trang điểm lâu hơn,...

Không được để mặt mộc kể cả khi đi siêu thị! Tại sao phải che giấu khuôn mặt thật của mình như vậy?

Người Nhật trang điểm bất cứ khi nào họ phải ra ngoài từ những việc quan trọng như đi làm, đi học, đi phỏng vấn xin việc cho đến những việc vô cùng đơn giản như đi siêu thị, đi đến bưu điện,... Bạn có tin rằng ngay cả khi đi đến cửa hàng tiện lợi ở gần nhà người Nhật cũng trang điểm không?

Ngoài ra, gần đây việc học và làm online đang trở nên phổ biến. Mặc dù chỉ là gọi điện trực tuyến thôi nhưng đa số người Nhật vẫn trang điểm để trông hoàn hảo nhất. Thực tế là tại tsunagu Japan chúng tôi vẫn làm việc tại nhà, và tôi để ý trong những cuộc họp online, gần như 100% nhân viên nữ người Nhật ở công ty tôi sẽ trang điểm.

Thậm chí ngay cả khi người Nhật ở nhà thì mọi thứ cũng không khác nhiều lắm. Nhiều phụ nữ Nhật cảm thấy vô cùng xấu hổ khi để người yêu nhìn thấy khuôn mặt mộc của mình, đặc biệt là những bạn trẻ quan tâm đến ngoại hình nói rằng họ sẽ chỉ tẩy trang sau khi người yêu đi ngủ. Cách đây 5 năm, tôi từng xem một chương trình của Nhật Bản phỏng vấn các cặp đôi yêu nhau, trong đó các bạn nữ sẽ tham gia thử thách để mặt mộc trước mặt người yêu để xem họ phản ứng thế nào. Kết quả là tất cả đều rất bất ngờ trước mặt mộc của bạn gái mình và nói rằng họ thích người yêu họ trang điểm hơn. Ở Việt Nam, việc để mặt mộc trước mặt người yêu là điều hoàn toàn bình thường. Phụ nữ Việt Nam ít khi trang điểm, hoặc kể cả có trang điểm thì cũng rất đơn giản. Có lẽ vì thế mà có nhiều đàn ông không nhận thấy hoặc không quan tâm đến sự thay đổi trên khuôn mặt họ trước và sau khi trang điểm.

●Nhận xét từ biên tập viên N người Nhật 
Đối với người Nhật, việc để người khác nhìn thấy mặt mộc cũng giống như "bị nhìn thấy khi đang ở trần", hoặc có cảm giác như "bị đọc được những ý nghĩ thực sự bên trong". Vì vậy nên họ thường cảm thấy không thoải mái khi để những người ngoài nhìn thấy khuôn mặt không trang điểm của mình. Ngoài ra, ở Nhật bán rất nhiều mỹ phẩm cao cấp nên việc "vịt hóa thiên nga" sau khi trang điểm vô cùng phổ biến tại đây. Chính vì thế, có nhiều người cảm thấy lo sợ phản ứng của đối phương nếu họ nhìn thấy khuôn mặt thật của mình. Nếu bạn hẹn hò với một cô gái Nhật, vui lòng đừng phản ứng quá lên nếu nhìn thấy mặt mộc của cô ấy nhé:)))

Người Nhật trang điểm cực kỳ kỹ

Tôi vốn không biết gì về trang điểm ngoài việc dùng son và phấn phủ cho đến khi đến Nhật. Ở Việt Nam, ngoài những dịp trọng đại như đi tiệc, đám cưới ra, có lẽ đa phần mọi người cũng sẽ chỉ trang điểm một cách đơn giản như vậy thôi. Nhưng ở Nhật thì khác, phụ nữ Nhật Bản thường trang điểm rất kỹ bất kể là họ đi làm, đi chơi hay tham gia những sự kiện quan trọng như đám cưới, đám tang, lễ trưởng thành,... Người Nhật thích có một làn da trông tự nhiên nhất, tuy nhiên để làm được vậy thì không hề đơn giản, họ phải sử dụng rất nhiều thứ như kem lót, kem nền, kem che khuyết điểm,... Tiếp đó là việc trang điểm mắt cũng rất được chú trọng bằng việc sử dụng chì kẻ mắt, phấn mắt,... Nếu đến Nhật bạn sẽ dễ dàng tìm thấy rất nhiều các sản phẩm trang điểm đa dạng tại các cửa hàng dược mỹ phẩm, thậm chí là cửa hàng 100 yên. Bản thân tôi giờ đây cũng có thói quen sử dụng phấn mắt và phấn má hồng khi trang điểm. Trang điểm kiểu Nhật nhìn qua thì có vẻ phiền phức và lắm công đoạn, nhưng sau khi trang điểm xong bạn sẽ thấy hoàn toàn khác, một vẻ đẹp tự nhiên, nhẹ nhàng nhưng cũng vô cùng nổi bật.

●Nhận xét từ biên tập viên N người Nhật 
Bản thân tôi đã đi nhiều nước trên thế giới và thấy so với những quốc gia khác đúng là việc trang điểm của người Nhật phức tạp thật. Từ rửa mặt -> chăm sóc da (toner, tinh chất, kem dưỡng) -> lớp nền (kem lót, kem nền, kem che khuyết điểm, phấn phủ) -> mắt (lông mày, phất mắt, kẻ mắt, mascara) -> phấn má hồng -> son môi, tùy từng người có thể tạo khối,... khó mà kể hết được những bước trang điểm của người Nhật.

Nam giới Nhật Bản gần đây cũng trang điểm

Ở nhiều quốc gia việc nam giới trang điểm là chuyện hiếm gặp và khó chấp nhận, tuy nhiên ở Nhật Bản, ngày càng có nhiều người xem đây là chuyện bình thường. Theo một khảo sát của trang @cosme (trang thông tin mỹ phẩm ở Nhật Bản) công bố vào tháng 5/2021, có 90% nữ giới trong độ tuổi từ 18-24 cảm thấy việc làm đẹp ở nam giới là có thể chấp nhận. 

Trên thực tế hiện nay ở Nhật Bản cũng có rất nhiều sản phẩm làm đẹp dành cho nam giới như sữa rửa mặt, kem che khuyết điểm, kem nền, chì kẻ mắt,... Bên cạnh đó, dịch vụ làm đẹp dành cho nam giới ở Nhật cũng trở nên phổ biến, như dịch vụ chăm sóc móng, cạo lâu mày,... Ở Việt Nam, không có nhiều các sản phẩm và dịch vụ làm đẹp cho nam giới như vậy, bởi vốn việc nam giới trang điểm đã là chuyện khó chấp nhận rồi. Ngay cả phụ nữ Việt Nam cũng không quá chú trọng đến ngoại hình như vậy, nên tôi không khỏi ngạc nhiên khi thấy việc nam giới Nhật Bản cũng làm đẹp.

●Nhận xét từ biên tập viên N người Nhật
Cũng như nhiều nước trên thế giới, K-POP rất được hâm mộ ở Nhật Bản. Điều này có thể xem là nguyên nhân chính dẫn đến việc số lượng nam giới Nhật Bản đặc biệt là thế hệ trẻ trang điểm ngày càng tăng, và có nhiều người quan tâm đến việc đi đến các thẩm mỹ viện làm đẹp. Một người bạn là nam giới của tôi gần đây cũng bắt đầu đi đến một tiệm thẩm mỹ để tẩy bớt lông - điều đã khiến anh phiền muộn trong nhiều năm.

Ngoài ra, xu hướng trang điểm "phi giới tính" của Hàn Quốc cũng trở nên thịnh hành trong giới trẻ ở độ tuổi 10-20 tuổi, bên cạnh xu hướng chủ đạo là trang điểm tự nhiên, đơn giản bằng việc che đi lỗ chân lông và sẹo, mụn, đồng thời làm cho khuôn mặt trở nên tươi tắn hơn.

Tại sao phụ nữ Nhật Bản coi trọng việc trang điểm đến mức nếu không trang điểm thì không thể ra ngoài?

●Lời giải thích từ biên tập viên N người Nhật
Tôi nghĩ có một vài lý do khiến nhiều phụ nữ Nhật Bản xem trọng ngoại hình như vậy

Nguyên nhân đầu tiên là do định kiến về giới với quan niệm "phụ nữ là phải đẹp" đã tồn tại và bén rễ sâu vào trong suy nghĩ của người Nhật. Ở Nhật, phụ nữ trang điểm được xem là việc "đương nhiên", còn không trang điểm sẽ bị xem là luộm thuộm. Ngoài ra, đàn ông Nhật Bản cũng có xu hướng thích những phụ nữ trang điểm, điều đó đã hình thành trong nữ giới suy nghĩ "nếu không trang điểm sẽ không được đàn ông yêu thích".

Nguyên nhân thứ hai là "tâm lý đám đông". Người Nhật luôn được giáo dục từ bé về tầm quan trọng của tập thể và việc làm theo tập thể là đúng nên họ sợ làm những điều khác biệt với những người xung quanh. Đối với việc trang điểm cũng vậy, nhiều người nghĩ rằng việc họ không trang điểm trong khi mọi người trang điểm là một hành vi sai trái.

Nguyên nhân thứ ba là do ở Nhật ngành công nghiệp sản xuất mỹ phẩm vô cùng phát triển với rất nhiều các sản phẩm mới được tung ra thường xuyên. Hàng năm, có rất nhiều sản phẩm được bọc trong những bao bì thiết kế đẹp mắt phù hợp với thời tiết và xu hướng được xếp đầy trên các kệ ở các cửa hàng bách hóa, dược mỹ phẩm và cửa hàng tiện lợi. Trong một môi trường với nhiều mặt hàng mỹ phẩm cao cấp và chất lượng cùng những lời quảng cáo hấp dẫn như vậy thật khó để từ chối việc mua và sử dụng phải không nào?

Gần đây có nhiều người phản đối "chủ nghĩa ngoại hình" (xem trọng vẻ bề ngoài). Có nhiều ý kiến phản đối và chỉ trích các chương trình hài trên TV có nội dung chế giễu ngoại hình, nhiều trường đại học ở Nhật cũng hủy bỏ các cuộc thi hoa khôi với tiêu chí chọn lựa dựa vào nhan sắc. Tuy nhiên, quan điểm "phụ nữ = trang điểm" vẫn chưa thể xóa bỏ.

Từ "ngạc nhiên" trở thành "đương nhiên"

Khi mới sang Nhật, tôi không hề có thói quen trang điểm khi đi làm bởi vì ở Việt Nam tôi cũng ít khi làm như vậy. Tuy nhiên, trong một lần đi ăn uống với công ty, đã có một đồng nghiệp nam hỏi tôi rằng “Tại sao bạn lại không trang điểm?” Tôi vô cùng ngạc nhiên khi bị hỏi như vậy vì ở Việt Nam nam giới không mấy quan tâm đến chuyện trang điểm của nữ giới và không trang điểm là chuyện vô cùng bình thường. Sau đó, tất cả những người xung quanh cũng đều nói rằng “Trang điểm vào sẽ xinh hơn đó”. Khi nghe như vậy, lần đầu tiên tôi có cảm giác trang điểm giống như "nghĩa vụ" của phụ nữ Nhật Bản vậy.

Quan niệm về việc trang điểm ở mỗi quốc gia là khác nhau, nhưng đúng là "nhập gia tùy tục". Sau 2 năm ở Nhật, tôi cũng bắt đầu quen với việc trang điểm mỗi khi ra ngoài. Một phần là vì tôi bị đồng nghiệp nhắc nhở như trên, một phần là do tính chất công việc phải đi gặp khách hàng nhiều nên nếu không trang điểm có hơi bất lịch sự thật. Tuy nhiên, trang điểm nhiều quá cũng không tốt, nên những lúc không cần thiết như đi tập gym, đi siêu thị tôi sẽ để mặt mộc, hoặc cùng lắm là chỉ tô son thôi.

Mặc dù đã học theo thói quen trang điểm của người Nhật, nhưng việc họ quá xem trọng việc trang điểm vẫn khiến tôi cảm thấy kỳ lạ. Cá nhân tôi thấy người Nhật vốn đã có làn da rất đẹp rồi nên việc trang điểm mọi nơi mọi lúc như vậy là không cần thiết và tốn thời gian. Tuy nhiên, nếu bạn là người thích trang điểm và muốn trở nên xinh đẹp hơn nhờ mỹ phẩm chất lượng cao thì Nhật Bản chính là thiên đường dành cho bạn.

Nếu bạn muốn gửi phản hồi về bài viết, hay có ý tưởng muốn chia sẻ hoặc câu hỏi liên quan đến Nhật Bản, vui lòng chia sẻ trên Facebook của chúng tôi!