Bí quyết sống thọ của người Nhật Bản

Đồ ăn và lượng ăn

Trường Y khoa Harvard đã chỉ ra danh sách 10 điều cần ghi nhớ để sống lâu. Nhưng 10 mục này có thể gói gọn thành 3 nhóm chính: chế độ ăn uống, luyện tập và tương tác xã hội. Sau đây là những phân tích để biết chế độ ăn người Nhật có thể đóng vai trò lớn như thế nào trong việc sống thọ.

Ít đường

Nhiều người đã từng đến Nhật có thể nhận thấy người Nhật khá mảnh mai và cân đối. Và thực tế, Nhật Bản là một trong những quốc gia có tỉ lệ béo phì thấp nhất thế giới, chỉ 3,5%. So với những quốc gia như Anh quốc và Mỹ thì con số này lên đến 25% và 32%.

Người Nhật bình quân tiêu thụ 50g đường mỗi ngày, con số này vẫn cao hơn so với giới hạn 30~35g được khuyến cáo, nhưng lại quá nhỏ so với lượng đường người Mỹ và người châu Âu tiêu thụ khoảng 70~100g mỗi ngày. Sự khác biệt rõ ràng này chính là lý do tại sao người Nhật có thể giữ dáng.

 

Ít calo

Một con số thú vị khác cần được nhắc đến là lượng calo trung bình hàng ngày của mỗi người Nhật Bản. Người Nhật tiêu thụ khoảng 2.700 calo mỗi ngày, ít hơn gần 1.000 calo so với người Mỹ và châu Âu với lượng calo 3.800 đến 3.500 mỗi ngày. Khi nhìn nhận đến những nguy cơ sức khỏe liên quan đến béo phì (như bệnh tim, tiểu đường, đột quỵ...) thì bạn sẽ không ngạc nhiên khi dân số Nhật Bản thường sống khỏe hơn và lâu hơn do chế độ ăn ít hơn và sử dụng ít đường hơn.

Có người lập luận rằng lý do chủ yếu khác cho việc nhiều người Nhật Bản thanh mảnh là vì chế độ ăn của họ thường là các món ăn tốt cho sức khỏe; ví dụ họ coi nguồn cung cấp chính của chất đạm là cá thay vì thịt bò. Chợ nông sản với các sản phẩm địa phương tươi ngon cũng không phải là hiếm thấy ở nước Nhật. Chợ không chỉ bán rau tươi hơn ở siêu thị mà còn giá rẻ hơn, giúp cho người tiêu dùng và nông dân cùng có lợi nếu sống gần chợ nông sản.

Những lựa chọn lành mạnh

Bên cạnh những điều nêu trên, kể cả khi bạn không thể mua thực phẩm từ những nhà cung cấp địa phương thì Nhật Bản vẫn là nơi bạn có thể dễ dàng mua nhiều loại sản phẩm lành mạnh hơn so với các quốc gia khác. Cụ thể như ở các cửa hàng tiện lợi Nhật Bản thường xuyên bán các loại rau tươi, sa lát, mì và cơm hộp với cá; trong khi cửa hàng tiện lợi ở các nước khác thì thường bán những món ướp mặn/ngọt hoặc đồ chiên. Nếu bạn đang vội và cần tìm đồ ăn, bạn chỉ lựa chọn những món lành mạnh, tốt cho sức khỏe thì bạn sẽ thấy có một sự khác biệt rất lớn. 

Trà xanh

Bên cạnh đó, người Nhật uống nhiều loại trà xanh và đây cũng là món đồ phổ biến được bán trong máy bán hàng tự động. Nhiều người nói rằng trà xanh chứa chất chống ô xy hóa, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, giúp cải thiện chức năng não bộ và đốt chất béo. Theo số liệu thống kê được công bố vào năm 2010 bởi Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, Shizuoka và Kagoshima, hai tỉnh có sản lượng trà xanh lớn nhất Nhật Bản là nơi có tuổi thọ trung bình 86 đối với nữ và 80 đối với nam.

Thực phẩm lên men

Nhật Bản tiêu thụ nhiều thực phẩm lên men hơn so với các quốc gia khác. Các vi khuẩn có lợi có trong thực phẩm lên men được chứng minh giúp tăng cường sức khỏe đường ruột. Bạn sẽ dễ dàng tìm thấy thực phẩm lên men ở Nhật Bản như một món ăn nhỏ kèm trong hầu hết các phần ăn, ví dụ như Nara nổi tiếng với món tsukemono (dưa chua Nhật Bản), Ibaraki có natto (đậu tương lên men), vùng Kanto có akamiso (tương đỏ) và vùng Kansai có shimiso (tương trắng).

Sống tích cực và tương tác xã hội cũng là sống khỏe

Chúng ta không thể chỉ gán cho thực phẩm là lý do sống lâu và sống khỏe của người Nhật, bởi lẽ sống năng động khi tuổi già là đặc trưng khác của người cao tuổi Nhật Bản. Nghiên cứu cho thấy đây là điểm mấu chốt để sống thọ, sống tích cực là bởi một lý do quan trọng khác - sự tương tác xã hội. Điều này có ý nghĩa gấp hai lần những lý do còn lại.

Một nghiên cứu khác của Trường y khoa Harvard kéo dài 80 năm cho thấy hoạt động xã hội và kết nối  xã hội rất tốt cho sức khỏe tổng thể; sự cô lập và cô đơn dường như là kẻ vô hình giết người từ sớm, dẫn đến suy giảm cả sức khỏe và chức năng não.

Chính phủ Nhật Bản tích cực khuyến khích công dân tìm kiếm công việc khác sau khi nghỉ hưu hoặc chờ nghỉ hưu khi vượt quá độ tuổi trung bình 62 tuổi, tất cả đều nhằm giữ cho mọi người tiếp tục sống năng động và khỏe mạnh. Nhiều người già nhất ở Nhật Bản vẫn là những nông dân nhanh nhẹn, sống ở nông thôn và làm các công việc thử thách hoạt động thể chất rất tốt khi ở tuổi 80.

Về góc độ xã hội, cho dù xu hướng gia đình hạt nhân đang trở nên phổ biến ở Nhật trong những thập niên gần đây thì không hiếm những cụ ông, cụ bà vẫn sống cùng nhà với con cháu của mình. Sự hỗ trợ từ gia đình và tương tác gia đình liên tục sẽ giúp cho người cao tuổi sống khỏe và sống lâu. 

Lý do chính sách chăm sóc sức khỏe hoặc do di truyền

Chế độ ăn uống và luyện tập là điều tuyệt vời để sống khỏe, nhưng không may rằng ốm đau và bệnh tật là điều chúng ta đôi khi không thể né tránh. Tuy nhiên, người Nhật Bản rất may mắn bởi họ dễ dàng tiếp cận hệ thống chăm sóc sức khỏe tốt nhất thế giới ngay tại Nhật Bản và họ có nhiều cách để được nhận sự chăm sóc, điều trị. Không chỉ vậy, 10% GDP của Nhật Bản được dành riêng cho chăm sóc sức khỏe.

Thậm chí, nhiều doanh nghiệp thương mại còn đưa ra chính sách khuyến khích để duy trì sức khỏe tốt trong giai đoạn tuổi già. Một ngân hàng ở Matsumoto (thuộc tỉnh Nagano và là nơi sống của những người Nhật có tuổi thọ trung bình cao nhất Nhật Bản) đã đưa ra chính sách lãi suất tiết kiệm cao cho những người cao tuổi được xác nhận đã kiểm tra sức khỏe trong 3 năm liên tiếp. Việc thúc đẩy chăm sóc sức khỏe dự phòng này đã cho thấy những kết quả tốt đẹp và chi phí chăm sóc sức khỏe trên đầu người ở Nagano đã trở nên khá thấp.

Người ta cũng đưa ra lập luận về việc yếu tố di truyền cũng là điều làm nên tuổi thọ lâu dài. Kiểu gen ND2-237Met và DNA 5178 đều có liên quan đến yếu tố sống thọ và được tìm thấy trong phần lớn người dân Nhật Bản. Loại gen này được cho rằng giúp bảo vệ họ khỏi những bệnh khởi phát ở người cao tuổi như tiểu đường tuýp 2 cũng như bệnh về não và tim mạch.

Kết luận

Nhiều người cho rằng do sự thay đổi lối sống của các thế hệ trước (Tây phương hóa cách sống ở Nhật Bản) khiến Nhật Bản không còn là quê hương của những người sống xuyên thế kỉ (người trên 110 tuổi) như trước đây.

Cho dù vậy thì chúng ta vẫn phải thừa nhận Nhật Bản là quốc gia hàng đầu về người có tuổi thọ cao so với các quốc gia khác. Điều này chính là do chế độ ăn uống, tương tác xã hội hay chế độ chăm sóc sức khỏe và yếu tố di truyền. Một điều không thể nghi ngờ đó là bạn sẽ thu được nhiều lợi ích từ phương pháp sống lâu của Nhật Bản.

 

Nếu bạn muốn gửi phản hồi về bài viết, hay có ý tưởng muốn chia sẻ, hoặc câu hỏi liên quan đến Nhật Bản, vui lòng chia sẻ trên trang Facebook, Twitter, hoặc Instagram của chúng tôi!